Dit boek is geschreven voor studenten en andere belangstellenden die indringend willen kennismaken met de grote leerstukken van het Europese recht. Het is geen naslagwerk en streeft niet naar uitputtende behandeling, maar naar kennis en begrip van hoofdzaken in hun verband. Het boek benut de historische, de politieke en de maatschappelijke achtergrond van het Europese recht voor zover deze bijdragen aan overzicht en inzicht. Europees recht heeft een centrale plaats in vrijwel elk aspect van de moderne Nederlandse rechtsontwikkeling. Het is een bruisend rechtsgebied dat op het eerste gezicht almaar groter en ingewikkelder wordt.
Bij nader inzien vindt men krachtige elementen van eenvoud in zijn grote thema's en algemene leerstukken.
Deze zesde druk is verrijkt met de laatste ontwikkelingen in wetgeving, rechtspraak en praktijk, en met nieuwe inzichten.
De redactie van deze editie van Europees Recht – Algemeen Deel is, net als bij de vorige druk, in handen van Tom Eijsbouts (emeritus hoogleraar Europees Constitutioneel recht en zijn Geschiedenis, Universiteit van Amsterdam), Jan Jans (hoogleraar Bestuursrecht, Rijksuniversiteit Groningen), Linda Senden (hoogleraar Europees recht, Universiteit Utrecht) en Sacha Prechal (rechter Hof van Justitie EU).
Afkortingen
Hfd 1 Inleidende opmerkingen
1 Europa en de Europese Unie, geschiedenissen
2 Europese Gemeenschap
3 De Europese Unie
4 Instellingen, verhoudingen, procedures, besluiten: Trias Europea
5 Materieel recht. Gemeenschappelijke markt, rechtsruimte, mededingingsbeleid, monetair beleid (euro), gemeenschappelijk handelsbeleid, bevoegdheden
6 Rechtspraak, rechtsorde, rechtsbescherming, rechtsstaat
7 Democratie in en van de Unie; verkiezing en machtswisseling
Hfd 2 Rechtsgemeenschap, wetgeving en begroting
1 De Unie en grondrechten
2 De andere bronnen van Unierecht
3 Wie is de EU-wetgever?
4 Begrenzing en richting van EU-wetgeving: het stelsel van bevoegdheden
5 Hoe komt EU-wetgeving tot stand?
6 De begroting van de EU
7 Ter afsluiting
Hfd 3 Uitvoering
1 Bestuur: de lidstaten
2 Bestuur: de Europese Unie
3 Ter afsluiting
Hfd 4 Interne markt
1 De verdragsrechtelijke basis
2 Vrij verkeer in verdrag, wetgeving en bestuur
3 De vier marktvrijheden
4 Wat is ‘vrijheid’ in het Europese recht? Discriminatieverbod en belemmeringenverbod
5 Het vrij verkeer van goederen
6 Het vrij verkeer van personen, diensten en kapitaal
7 Naar een algemeen belemmeringenverbod?
8 Reikwijdte van de verboden
9 Uitzonderingen of rechtvaardigingen van nationale regels; afweging tussen marktbelangen en publieke belangen
10 Ter afsluiting
Hfd 5 Burgerschap en rechtsruimte
1 Burgerschap van de Unie
2 De Ruimte van Vrijheid, Veiligheid en Recht, of rechtsruimte; nauwere samenwerking
3 Integratie binnen de rechtsruimte: wederzijdse erkenning, (minimum)harmonisatie en samenwerking
4 Grenscontrole, asiel en immigratie
5 Justitiële samenwerking in burgerlijke zaken
6 Strafrecht: Europees arrestatiebevel en ‘Eurocrimes’
7 Institutionele infrastructuur
8 Ter afsluiting
Hfd 6 Mededinging
1 De verdragsnormen, hun begripsmatige context en hun uitleg
2 Het kartelverbod: artikel 101 VWEU
3 Controle op marktmacht: artikel 102 VWEU en concentratiecontrole
4 Mededinging, de uitvoering van publieke taken en ander overheidshandelen
5 Toezicht en controle op de naleving
6 Ter afsluiting
Hfd 7 Monetaire en economische unie
1 Monetaire unie
2 Economische unie
3 Bankenunie
4 Ter afsluiting
Hfd 8 Externe betrekkingen en buitenlands beleid
1 De internationale rechtspersoonlijkheid van de Unie
2 Externe bevoegdheden
3 De uitoefening van de externe bevoegdheden van de Unie
4 De gemeenschappelijke handelspolitiek
5 Toetredingspolitiek als buitenlandse politiek
6 De betekenis van het internationaal publiekrecht voor de rechtsorde van de Unie
7 Ter afsluiting
Hfd 9 Doorwerking
1 Voorrang van Unierecht en de Europese rechtsorde
2 Rechtstreekse of directe werking van Unierecht
3 Conforme interpretatie
4 Staatsaansprakelijkheid
5 Procedurele doorwerking en nationale autonomie
6 Ter afsluiting
Hfd 10 Rechtsgangen
1 Het Hof van Justitie
2 De rechtsgangen
3 Acties tegen de lidstaten
4 Acties tegen besluiten en gedragingen van de instellingen van de Unie
5 Acties tegen besluiten en gedragingen van particulieren
6 Ter afsluiting
Afkortingen